Luister je liever? Dan kan je ook naar onze podcast over dit thema luisteren.
1. Niet reageren en loslaten
Deze eerste manier om te reageren op kwetsende opmerkingen klinkt misschien makkelijker dan gedaan. Het helpt je om je ervan bewust te zijn dat de verzender de opmerking niet per se kwetsend bedoelt. Vaak ontstaat ze net vanuit zijn of haar eigen onzekerheden, die ze dan op jou projecteren. Zo’n opmerking zegt dus vaak meer over hun eigen ingesteldheid dan over jou. Als de zus van Katrien zegt: “Amai, durf jij zo buitenkomen met die crop top?”, dan weet Katrien dat dat niets over zichzelf zegt, wél over de manier waarop Katriens zus naar zichzelf kijkt en in het leven staat.
Dat besef kan jou helpen om niet op de opmerking te reageren en ze los te laten. Want: de keuze om erop te reageren en hoe jij ermee omgaat, ligt bij jou. Besluit voor jezelf dat je het niet eens bent met die feedback en laat het van je afglijden.
Niet reageren is niet de enige oplossing. Wat als zo’n kwetsende opmerkingen vaker gebeuren en je eigenlijk toch wil reageren? Pas dan de volgende tips eens toe.
2. Reageer onmiddellijk
Als je wil reageren, zijn er twee mogelijkheden: ofwel doe je het onmiddellijk, ofwel vooraf of achteraf. Hier gaan we dieper in op de onmiddellijke aanpak.
a. Reageer kort, met eventueel een vleugje humor
Zoals we daarnet al zeiden: jij hebt in de hand hoe je reageert. Een korte, misschien wat grappige reactie kan ervoor zorgen dat mensen zo’n opmerkingen niet meer maken.
Zegt iemand bijvoorbeeld: “Zou je nog wel een keertje opscheppen?”, dan kan jij dit antwoorden: “Ja, want ik heb nog honger”.
Of: “Amai, zo’n broek durf ik niet te dragen”, zeg dan bijvoorbeeld: “Jammer, want ze zit supergoed en ik voel me er super in!”
b. Communiceer jouw gevoel met een ik-boodschap
Als iemand vaker opmerkingen geeft, wordt het soms moeilijk om ze los te laten. Je kan de persoon die de opmerkingen geeft erop aanspreken, zonder hem of haar met de vinger te wijzen. Dat doe je door je gevoel te communiceren vanuit een ik-boodschap.
Geeft iemand bijvoorbeeld een opmerking over je kledij? Dan hoef je niet te antwoorden: “Jij geeft altijd commentaar op wat ik aanheb”, want dan beland je in een welles-nietesspelletje. Vertel liever hoe het jou doet voelen, zoals: “Het doet me eigenlijk pijn om zo’n opmerking te krijgen. Ik weet dat je het zo niet bedoelt, maar ik vertel je wel graag hoe het bij mij binnenkomt”.
Door je onzekerheid te delen, zonder iemand anders te beschuldigen, maak je mensen bewust van het gevoel dat ze jou geven en zullen ze sneller geneigd zijn ermee rekening te houden.
3. Reageer vooraf of achteraf
Misschien ben jij iemand die op het moment zelf niet meteen weet wat te zeggen, maar achteraf op 101 mogelijke antwoorden komt die je liever had gebruikt? Of vind je het te spannend om iets in mensen hun gezicht te zeggen? In dat geval kan je ervoor kiezen om vooraf, dan wel achteraf te reageren in plaats van in the heat of the moment.
a. Op voorhand reageren
Als je mogelijk triggerende of kwetsende voor wil zijn, is het een goed idee om vooraf je gevoel te communiceren en meteen een hulpvraag te stellen. Mensen helpen graag en zullen geneigd zijn om je sneller tegemoet te komen.
Stuur bijvoorbeeld een berichtje met daarin: “Ik bouw aan een ontspannen relatie met eten en wil het constante jojoën loslaten. Het zou me ontzettend helpen als ik met jou niet over mijn eten te praten. Is het oké voor jou om straks niet te praten over wat ik wel of niet eet? Dat zou mijn vooruitgang enorm helpen”.
Merk je dat je ook hier vanuit je gevoel spreekt en je de ander niets verwijt?
b. Achteraf reageren
Misschien durfde je op het moment zelf niet te reageren, maar wil je de persoon toch nog even op de hoogte brengen van je gevoel? Dan kan het zeker geen kwaad om achteraf nog een berichtje te sturen.
Stuur iets als: “Ik wil nog even terugkomen op ons gesprek daarstraks. Ik vond het te spannend om meteen te reageren, maar vond het toch belangrijk om je alsnog even te sturen. Ik werk aan een ontspannen relatie met eten en mijn lichaam en wil al dat jojoën loslaten. Het zou me ontzettend helpen als ik in het vervolg samen met jou niet over mijn eten zou praten. Is het oké voor jou om zeker niet te praten over mijn gewicht of over wat ik wel of niet eet? Dat zou me enorm helpen.”
Merk je dat je ook hier een hulpvraag stelt, zonder de ander iets te verwijten? Hoe je reageert kan van situatie tot situatie en gesprekspartner tot gesprekspartner verschillen.
We hadden het al over loslaten, meteen antwoord geven of op voorhand of achteraf reageren als iemand een (kwetsende) opmerking over jou geeft. Maar wat als mensen over anderen slecht spreken waar jij bij bent? Of als ze in de personeelskamer bijvoorbeeld triggerende gesprekken voeren over de nieuwste dieetrage? Ook daar hebben we enkele tips voor.
- Laat het los: Gaat het gesprek over een bepaald dieet bijvoorbeeld? Laat ze maar praten. Jij hoeft ze niet te overtuigen van de manier die voor jou werkt. Jouw leven is jouw verantwoordelijkheid, dat van hen is die van hen.
- Verander van onderwerp: Vraag bijvoorbeeld naar iets totaal anders: “Zeg wat hebben jullie dit weekend gedaan?”. Of: “Heb je dat artikel in de krant gelezen?” om maar een paar ideetjes te geven.
- Stap weg van de situatie: Soms triggert het gesprek je zó, dat wegwandelen de beste optie is.
- Geef een korte opmerking vanuit jouw gevoel: Staan er chocolaatjes op tafel en worden er opmerkingen gemaakt over hoe “slecht” die zijn? Antwoord dan iets als: “Ik word heel onzeker als ik de hele tijd calorieën moet tellen. Ik vind het zo leuk om eindelijk wat meer evenwicht te hebben en voel me vrijer, rustiger en minder gestrest”. Of iets als: “Ik heb gemerkt dat diëten op de lange termijn niet werkt voor mij. Ik las wetenschappelijk onderzoek waaruit blijkt dat mensen op dieet binnen de 5 jaar hun verloren kilo’s weer bijkomen. Daarom vind ik het belangrijker om balans te zoeken in mijn dagelijkse gewoontes.”
- Nodig uit tot meer informatie als je klaar bent voor reacties: Zeg bijvoorbeeld iets als “Wil je er meer over weten? Dan geef ik je graag wat meer informatie”.
Natuurlijk: practice what you preach! Je wil zelf ook het goede voorbeeld geven om iets aan het huidige klimaat te veranderen. Enkele tips:
- Geef zelf geen commentaar of complimenten over iemands gewicht.
- Geef complimenten over eigenschappen: “Je straalt rust uit”, “Ik bewonder je doorzettingsvermogen”, “Ik word vrolijk in jouw aanwezigheid”, …
- Geeft iemand jou een compliment over je gewicht? Dan kan je erop reageren door uit te leggen hoe die persoon je in de toekomst echt een plezier doet: “Ik vind het superleuk dat je me een compliment geeft, maar ik vind het minder leuk dat het over mijn gewicht gaat. Ik zou het fijner vinden als je in de toekomst focust op mijn leuke eigenschappen zoals mijn doorzettingsvermogen.”
